Teslim Şekilleri
Teslim Şekilleri
İlk defa kuralları 1936 yılında Uluslararası Ticaret Odası (ICC) tarafından belirlenen teslim şekilleri, belli aralıklarla güncellenerek çağın şartlarına uygun hale getirilmekte ve tarafların en iyi yararlanacağı şekilde düzenlenmektedir. Son olarak teslim şekilleri 2020 versiyonuyla karşımıza çıkmaktadır. 1 Ocak 2020 itibariyle yürürlüğe girmiş olan Incoterms 2020 ve önceki versiyonları her ne kadar uyulması gereken kuralları bize gösterse de, bu kurallar kanun değildir ve uyulması gibi bir mecburiyet söz konusu değildir.
Taraflar yapılacak ticaretin şartlarını ICC’den bağımsız olarak kendi aralarında belirleyebilir ya da mevcut kurallarda değişiklik yapabilir ve kendi mutabakatları çerçevesinde iş yapabilirler. ICC’nin bu teslim şekillerini oluşturmasındaki amacı bankacılık işlemlerinde, sözleşmelerde vs atfedilebilir bir dayanak ortaya koymaktır. Bu sayede ticareti gerçekleştirecek olan iki taraf sözleşmelerinde ve akreditif vb bankacılık prosedürlerinde kendilerine uyan standard teslim şekillerinden birini belirleyerek haklarını bu kurallar çerçevesinde koruyabilirler ve ileride doğabilecek anlaşmazlıkların çözümünde kolaylık yaşarlar.
Sınıflandırılması
Incoterms dört ana kategoriye ayrılmıştır: E, F, C ve D.
Kategori E (kalkış), sadece bir ticari terim içeren:
- EXW
Kategori F (Ana Taşıyıcı Ödenmemiş), üç ticari terim içeren:
- FCA
- FAS
- FOB Kategori C (Ücretli Ana Taşıma), dört ticari terim içeren:
- CPT
- CIP
- CFR
- CIF
Kategori D (Varış), üç ticari terim içeren:
- DAP
- DPU
- DDP
Yukarıda belirtilen dört kategori, taşıma araçlarına göre de sınıflandırılabilir.:
- Herhangi bir taşıma şekli için incoterms: EXW, FCA, CPT, CIP, DPU, DAP ve DDP;
- Sadece deniz ve iç suyolu taşımacılığı için incoterms: FAS, FOB, CFR ve CIF.
EXW – Ex Works (adlandırılmış teslimat yeri)
Genellikle herhangi bir maliyet dahil edilmeksizin malların satışı için bir ilk teklif verirken kullanılan EXW, satıcının malları kendi tesisinde veya belirtilen başka bir yerde (iş yeri, fabrika, depo vb.) mevcut kıldığı anlamına gelir. Satıcının malları herhangi bir toplama aracına yüklemesi veya ihracat için malları gümrükten çekmesi gerekmez.
FCA – Taşıyıcıya Masrafsız Teslim (adlandırılmış teslimat yeri)
FCA, her biri alıcı ve satıcı için farklı risk ve maliyet seviyeleriyle iki farklı anlama sahip olabilir. FCA (a), satıcı ihracat için deklare edilmiş olan malları kendisine ait olan, belirtilen bir yerde teslim ettiğinde kullanılır. FCA (b), satıcı ihracat için deklare edilmiş olan malları kendisine ait olmayan, belirtilen bir yerde teslim ettiğinde kullanılır. Her iki durumda da mallar, alıcı tarafından belirlenen bir taşıyıcıya veya alıcı tarafından belirlenen başka bir tarafa teslim edilebilir.
CPT – Carriage Paid To (Taşıma Ücreti Ödenmiş Teslim) (adlandırılmış teslimat yeri)
CPT kapsamında satıcı, malların belirtilen varış yerine taşınması için ödeme yapar.
CIP – Carriage and Insurance Paid to (Taşıma Ücreti ve Sigorta Ödenmiş Teslim) (belirtilen teslimat adresine)
Satıcının, transitteyken mallar için asgari sigorta edinmesini gerektiren istisnayla CPT’ye benzerdir.
DAP – Delivered at Place (Belirlenen Yerde Teslim)
Satıcı, mallar gelen taşıma araçlarında alıcının tasarrufu için sunulup belirtilen varış yerinde boşaltılmaya hazır hale geldiğinde malları teslim etmiş sayılır. Satıcı, DAP şartları kapsamında malların teslim edilmesi ile ilgili olarak tüm riskleri yönetmekle sorumludur.
DPU – Delivered at Place Unloaded (Belirtilen Yerde Eşya Yüksüz Teslim)
Bu Incoterm, satıcının malları belirtilen yere boşaltılmış olarak teslim etmesini gerektirir. Satıcı, tüm taşıma masraflarını karşılar (ihracat ücretleri, taşıma, malların varış limanında ana taşıyıcıdan boşaltılması ve varış limanı ücretleri) ve varış yerine varıncaya kadar tüm riski üstlenir.
DDP – Free Alongside Ship (Gümrük Resmi Ödenmiş Teslim) (adlandırılmış teslimat yeri)
Satıcı, malları alıcının ülkesinde belirtilen adrese teslim etmekle sorumludur ve gümrük resimleri ve vergiler dahil malların varış noktasına getirilmesiyle ilgili tüm masrafları öder. Satıcı, malların boşaltılmasından sorumlu değildir.
Deniz ve iç suyolu için kurallar
"Satıcı, malları, alıcı tarafından belirtilen sevkiyat limanında belirlenen geminin yanına (örneğin, bir iskele veya mavna üzerine) yerleştirdiğinde teslimatı yapmış sayılır. Malların kaybolma veya hasar görme riski, mallar geminin yanına yerleştirildiğinde alıcıya geçer ve tüm masrafların sorumluluğunu o andan itibaren alıcı üstlenir.